Posttraumatische-stressstoornis: Symptomen, Oorzaken en Behandeling

Heb jij dus ooit (een) verschrikkelijke gebeurtenis(sen) meegemaakt waarbij je ernstig werd verwond, bijna dood bent gegaan of grensoverschrijdend gedrag hebt ervaren (overval, misbruik, foltering, …)? Of heb je gezien dat zoiets anderen overkwam? Het kan daarnaast ook zijn dat je gehoord hebt dat een familielid of goede vriend(in) zoiets heeft doorgemaakt.

Misschien heb je naar aanleiding van deze gebeurtenissen geen PTSS ontwikkeld en je leven gaandeweg kunnen hervatten. Er kan echter sprake van PTSS als je last hebt van onderstaande symptomen en deze klachten aanzienlijk lijden veroorzaken in je leven: 

• Terugkerende en ongewenste herinneringen: Je hebt vaak pijnlijke herinneringen aan de gebeurtenis, die onverwacht opduiken en moeilijk te controleren zijn.
• Nare dromen: Je hebt regelmatig angstaanjagende dromen waarin je de gebeurtenis herbeleeft, of je hebt zelfs nachtmerries zonder duidelijke inhoud.
• Flashbacks en dissociatieve reacties: Soms voel je je alsof de traumatische gebeurtenis opnieuw plaatsvindt, alsof je er weer middenin zit. Dit kan variëren van het hebben van levendige herinneringen tot het compleet verliezen van besef van je huidige omgeving.
• Emotionele reacties: Als je geconfronteerd wordt met dingen die aan de gebeurtenis herinneren, ervaar je sterke en langdurige emotionele reacties, zoals angst, afschuw, boosheid, schuldgevoelens of schaamte. Zelfs lichamelijke reacties, zoals een snelle hartslag of zweten, kunnen optreden.
• Vermijding: Je probeert alles te vermijden wat je herinnert aan de traumatische gebeurtenis. Je wilt niet aan de pijnlijke herinneringen, gedachten of gevoelens denken. Ook probeer je situaties, mensen, plaatsen, gesprekken, activiteiten of voorwerpen te vermijden die deze herinneringen kunnen oproepen.
• Negatieve veranderingen in gedachten en stemming: Je hebt last van negatieve gedachten over jezelf, anderen en de wereld. Misschien denk je dat je slecht bent, dat niemand te vertrouwen is, of dat de wereld gevaarlijk is. Soms geef je jezelf of anderen de schuld van wat er gebeurd is. Daarnaast voel je je voortdurend somber, angstig, boos of schuldig.
• Veranderingen in gedrag en relaties: Je bent niet meer zo geïnteresseerd in activiteiten die je voorheen leuk vond. Je voelt je vervreemd van anderen en hebt moeite om positieve emoties, zoals geluk, te ervaren.
• Veranderingen in reactie en alertheid: Je voelt je snel geïrriteerd en hebt uitbarstingen van woede, zelfs zonder duidelijke reden. Soms vertoon je roekeloos of zelfdestructief gedrag. Je bent voortdurend waakzaam en schrikt snel.
• Concentratieproblemen en slaapproblemen komen ook veel voor.

Als je deze symptomen minstens een maand lang ervaart en deze voor veel stress en beperkingen zorgen in je dagelijks leven, dan kan het zijn dat je PTSS hebt.

Het is belangrijk om professionele hulp te zoeken om deze symptomen correct te diagnosticeren, begrijpen en te behandelen. Vergeet niet dat je er niet alleen voor staat, en dat er effectieve behandelingen beschikbaar zijn om je te helpen. Verder in deze tekst kan je er een aantal terugvinden.

Belangrijke noot: De “classificatie” in de DSM-V van PTSS is eigenlijk een zeer specifieke diagnose waarbij een verzameling van intense gebeurtenissen en symptomen (intrusies, intense vermijding, stevige emotionele reacties, dissociatieve reacties, …) worden gebundeld. Heel wat mensen rapporteren echter pijnlijke levensgebeurtenissen die niet in het specifieke “A- criterium” van PTSS vallen (bv: levensbedreigende situaties, misbruik, …)  maar desalniettemin bijzonder pijnlijk zijn. We denken dan aan emotionele verwaarlozing, verlieservaringen, scheidingen, eenzaamheid, isolatie, uitgesloten worden, rolomkering, faalervaringen, pesten, … Als dit bij jou het geval zou zijn, vrees dan niet. Ook van deze moeilijke herinneringen kan je herstellen met behulp van de juiste ondersteuning.