Heb je ooit het gevoel gehad dat paniekaanvallen je leven beheersen? Dat je, zelfs op latere leeftijd, worstelt met de impact van deze overweldigende angst? Paniekaanvallen op oudere leeftijd zijn helemaal niet ongewoon. Angst kan iedereen treffen, ongeacht leeftijd, en het is begrijpelijk dat je op zoek bent naar een manier om ermee om te gaan en een meer comfortabele oude dag te hebben.

Er is hoop!

Laat me je geruststellen: er is hoop op herstel, zelfs op een eerbiedwaardige leeftijd. Het is namelijk nooit te laat om stappen te zetten naar een leven met minder paniekaanvallen en meer innerlijke rust. Hieronder kan je alvast enkele korte adviezen vinden die je kunnen helpen op je weg naar herstel!

Je bent niet zwak … je bent moedig!

Eerst en vooral wil ik graag benadrukken dat je niet “zwak” bent omdat je op latere leeftijd kampt met een paniekaanval. Heel wat mensen van diverse pluimage kampen namelijk met angst en dat zijn heus niet allemaal “kneusjes” die wat op de zetel achter de televisie zitten uit te doven. Heel wat mensen hebben er een actief leven opzitten, vaak zelfs met een heel gevolg aan kleinkinderen. Bovendien houden ze hun problemen angstvallig verborgen voor familie en vrienden omdat ze zich schamen of er van overtuigd zijn dat er echt iets heel erg fout is met hen. Zoiets doen vraagt ontzettend veel energie en mentale kracht!

Dus nee: je bent heus niet zwak omdat je deze problemen ondervindt! De waarheid is echter dat veel mensen kampen met angsten en dat deze zelfs (helaas) nog op latere leeftijd tot uiting kunnen komen.

Het feit dat je trouwens deze uitdagingen aangaat op je leeftijd getuigt van zeer veel moed en veerkracht. Geef jezelf dus liever een pluim voor de bereidheid (in plaats van een klop op je hoofd) om hiermee aan de slag te gaan, ondanks eventuele extra hindernissen. Wees mild met jezelf en spreek jezelf hoopvol toe! In deze leeftijdsfase maak je dikwijls ook heel wat mee (het verliezen van vrienden, naasten, of het kampen met eventuele gezondheidsproblemen of moeilijkheden met zingeving) dus reden genoeg om niet nog eens wat extra druk op jezelf te gaan leggen!

Informeer jezelf

Het hebben van een paniekaanval is echt niet van de poes! Het is een diepe, existentiële ervaring die je compleet kan overvallen en heel je leven overhoop halen. Net zoals je met een vreemd kwaaltje naar de dokter zou gaan voor meer begrip en controle, is het bij paniekaanvallen ook belangrijk dat je jezelf goed informeert over wat ze precies zijn! Immers: hoe kan je straks technieken gaan toepassen als je nog niet eens weet wat je in godsnaam mankeert? Bekijk alvast deze pagina: herken je jezelf in de symptomen? Heb je ook last van onverwachte, nachtelijke paniekaanvallen?

Soit, hoe beter je dus weet hoe die dingen in elkaar zitten, wat ze precies zijn (en niet zijn!) hoe effectiever je er later mee zal kunnen omgaan. Het is met andere woorden van essentieel belang om EERST jezelf te informeren en kennis op te doen over paniekaanvallen. Het begrijpen van wat paniekaanvallen precies zijn en niet zijn, de symptomen die ermee gepaard gaan, en hoe angst zich precies uit, kan echt een enorm verschil maken in hoe je ermee omgaat. Sla deze belangrijke stap dus niet over!

Het besef dat er een naam is voor wat je doormaakt en dat anderen vergelijkbare symptomen hebben gehad, kan geruststellend zijn en gevoelens van isolatie verminderen. Je zult merken dat je niet “gek” bent of dat er iets fundamenteel mis met je is, maar dat paniekaanvallen een behandelbare aandoening zijn.

Ten slotte biedt psychoeducatie inzicht in hoe angst precies werkt en hoe het zich manifesteert in je lichaam en geest. Door te begrijpen welke mechanismen er achter angst schuilgaan, kun je beter herkennen wanneer angstige gedachten en fysieke reacties optreden. Dit inzicht stelt je in staat om bewuster te reageren en effectieve strategieën toe te passen om met paniekaanvallen om te gaan. Het vergroot je vermogen om jezelf gerust te stellen, ademhalingstechnieken toe te passen en positieve zelfspraak te gebruiken, waardoor je de controle over de situatie terug

Oorzaken van paniekaanvallen

Verken de onderliggende thema’s: paniekaanvallen ontstaan zelden uit het niets. Het is belangrijk om de onderliggende thema’s en oorzaken te verkennen die mogelijk bijdragen aan je angstgevoelens, terwijl je rekening houdt met levensveranderingen, verlieservaringen en gezondheidsproblemen. Dit bewustzijn kan een eerste stap zijn naar heling.

Om je hierbij te helpen kan je alvast enkele blogartikelen vinden die je meer wegwijs maken in de mogelijke oorzaken die onder je paniekaanvallen liggen:

Zorg voor Jezelf!

Plan voldoende tijd in voor rust en ontspanning, maar vergeet ook niet om regelmatige lichaamsbeweging op te nemen in je schema. Fysieke activiteit heeft niet alleen positieve effecten op je lichamelijke gezondheid, maar kan ook angst verminderen en innerlijke rust bevorderen. Kies een activiteit die je leuk vindt en die bij je past, en maak er een gewoonte van.

Naast het behouden van een dagstructuur, is het essentieel om jezelf zacht toe te spreken. Gebruik positieve zelfspraak als een krachtig instrument om angstige gedachten te kalmeren en jezelf gerust te stellen. Herinner jezelf eraan dat je sterk en veerkrachtig bent. Daarnaast is het belangrijk om hoop te blijven houden. Paniekaanvallen kunnen moeilijk en ontmoedigend zijn, maar onthoud dat herstel mogelijk is. Richt je op kleine overwinningen en wees geduldig met jezelf.

Vermijd het vermijden! Hoewel het begrijpelijk is dat je situaties of plaatsen wilt vermijden die paniek kunnen triggeren, kan vermijdingsgedrag de angst in stand houden. Stap voor stap confrontatie met je angsten kan je helpen ze te overwinnen en je vrijheid terug te winnen. Daarnaast kan het bijhouden van een dagboek een waardevol hulpmiddel zijn. Schrijf je gevoelens, ervaringen en gedachten op en identificeer patronen en triggers. Dit helpt je niet alleen om emoties te uiten, maar ook om je voortgang te volgen en positieve veranderingen te erkennen.

Zorg ook goed voor jezelf op fysiek en mentaal gebied. Richt je op gezonde gewoonten, zoals voldoende slaap, goede voeding en regelmatige lichaamsbeweging. Creëer een rustgevende slaapomgeving en volg een consistent slaapritueel om je lichaam en geest te helpen ontspannen. Daarnaast kunnen ontspanningstechnieken, zoals ademhalingsoefeningen, mindfulness-meditatie en yoga, helpen om angst te verminderen en innerlijke rust te bevorderen.

PS: Bekijk hier een video waarin ik 7 tips toon over hoe je het best kan omgaan met paniekaanvallen.

Draag het niet alleen!

Praat openlijk met vertrouwde vrienden, familieleden of zelfs een therapeut over je ervaringen met paniekaanvallen. Het delen van je gevoelens en angsten met anderen kan een gevoel van verbondenheid en begrip creëren, en kan je helpen om een gevoel van isolatie te verminderen. Het hebben van een ondersteunend netwerk kan een waardevolle bron van emotionele steun en praktische hulp zijn tijdens je herstelproces.

De ene zijn angst … is niet de ander zijn angst!

Onthoud ten slotte dat herstel een persoonlijk proces is en dat het tijd kost. Wees geduldig en mild voor jezelf terwijl je werkt aan het overwinnen van paniekaanvallen. Iedereen is uniek en zal zijn eigen pad vinden naar herstel. Blijf hoopvol en blijf actief zoeken naar de strategieën en hulpmiddelen die het beste bij jou passen.

Alles op een rijtje (checklist)

Informeer jezelf over paniekaanvallen door psycho-educatie, begrijp wat ze zijn en wat ze niet zijn, ken de symptomen en leer hoe angst precies werkt.
Behoud een gezonde dagstructuur, inclusief voldoende rust, regelmatige lichaamsbeweging en het vermijden van overmatig gebruik van stimulerende middelen.
Gebruik positieve zelfspraak om angstige gedachten te kalmeren en houd hoop in stand voor herstel.
Vermijd vermijdingsgedrag en ga stap voor stap confrontatie aan met je angsten om vrijheid te herwinnen.
Houd een dagboek bij om je gevoelens, ervaringen en gedachten te registreren, identificeer patronen en triggers en volg je voortgang.
Zorg goed voor jezelf op fysiek en mentaal gebied, inclusief voldoende slaap, gezonde voeding en het beoefenen van ontspanningstechnieken zoals ademhalingsoefeningen, mindfulness-meditatie en yoga.
Zoek sociale steun bij vertrouwde vrienden, familieleden, lotgenoten of een therapeut om je ervaringen met paniekaanvallen te delen en emotionele steun te ontvangen.

Cursus Ontmaskeren van Angst en Paniek

Naast tips en blogartikelen organiseer ik ook regelmatig een cursus in Regio Leuven in kleine groepjes en in een gemoedelijke en veilige sfeer. In die cursus leg ik je nog dieper uit (met tal van voorbeelden) wat paniekaanvallen en angsten zijn (psychoeducatie), waarom je ze hebt gekregen en wat je er aan kan doen (zowel op korte/lange termijn) om opnieuw op pad te gaan.

De inhoud van de cursus is gebaseerd op inzichten uit de bovenstaande therapeutische modellen zoals cognitieve gedragstherapie, ACT, schematherapie en EMDR.

Wil jij ook komaf maken met angsten? Bekijk dan nu het vormingsaanbod (bevat ook een filmpje waarin ik het programma uitleg)!

Veel succes!
Warme groet

Michel Lahaye
Klinisch Psycholoog